२० चैत्र २०८१, बिहिबार
२० चैत्र २०८१, बिहिबार
२०८० असार २१ ०८:१५ बजे
काठमाण्डौ। मुर्रा भैंसी मुख्यतया दूध उत्पादनको लागि राखिएको पानी भैंसी (Bubalus bubalis) को एक जात हो। यो भारतको हरियाणा र पञ्जाबमा उत्पन्न हुन्छ, जहाँ यसलाई भिवानी, आगरा, हिसार, रोहतक, जिन्द, झाझर, फतेहाबाद, गुडगाउँ र दिल्लीको राजधानी क्षेत्रका जिल्लाहरूमा राखिन्छ। यो इटाली, बुल्गेरिया र इजिप्ट जस्ता अन्य देशहरूमा डेयरी भैंसीको दूध उत्पादन सुधार गर्न प्रयोग गरिएको छ। पञ्जाबको लक्ष्मी डेयरी फार्ममा रहेको मुर्राह भैंसीले २०१६ को राष्ट्रिय पशुधन प्रतियोगिता र प्रदर्शनीमा २६.३३५ किलोग्राम (५८.०६ पाउण्ड) दूधको कीर्तिमान बनाएको छ। ब्राजिलमा, भैंसीको यो नस्ल मासु र दूध दुवै उत्पादन गर्न प्रयोग गरिन्छ। Murrah एक उच्च मूल्य को लागी बेचिन्छ।
भारत सरकारले नेपाली भैंसीलाई कृत्रिम गर्भाधान मार्फत क्रस प्रजननका लागि १५ वटा मुर्राह भैंसी उपहार दिएको छ । नेपालका प्राविधिकको टोली भारत पुगेर अध्ययन गरेपछि मात्रै भैंसी घर ल्याइने डिएलएसका सूचना अधिकारी चन्द्र ढकालले बताए । गोरुलाई वीर्य उत्पादनका लागि डीएलएस अन्तर्गत पोखरा, नेपालगञ्ज र लहानस्थित राष्ट्रिय पशुपालन कार्यालयमा राखिने बताइएको छ । यसका लागि गोरुका लागि विशेष प्रकारको गोठ र चारा चाहिन्छ र उनीहरुको हेरचाहका लागि पशुचिकित्सक परिचालन गरिने ढकालले बताए । मुर्रा भैंसीको साथमा क्रस ब्रेड भैंसी गोरुले स्थानीय भैंसी भन्दा तीन गुणा बढी दूध उत्पादन गर्न सक्छ।
जातको गुणस्तरमा सुधार ल्याउन कृत्रिम गर्भाधानमार्फत दूध उत्पादन बढाउन राष्ट्रिय अभियान सन् २०१२ देखि सुरु भएको थियो ।त्यसपछि कृत्रिम गर्भाधानका लागि पोखरा, लहान, नेपालगञ्जबाट भैंसीको वीर्य देशका विभिन्न भागमा आपूर्ति भइरहेको छ । अघिल्लो वर्ष लहान कार्यालयबाट तीन लाख डोज र नेपालगञ्ज कार्यालयबाट ५० हजार डोजको वीर्य वितरण भएको थियो । पोखरा कार्यालयले बर्सेनि करिब ३ करोड ९६ लाख राजस्व कमाइरहेको छ। अघिल्लो वर्ष बेचेको गाई, भैंसी, बाख्राको वीर्यबाट करिब पाँच करोड आम्दानी हुने अनुमान छ । भैंसीको प्रजननमा सुधार गरेपछि एउटा भैंसीको दुध उत्पादन प्रत्येक स्तनपानमा ७०० र ८०० बाट बढेर २७०० देखि २८०० लिटरसम्म पुगेको छ। कृषि अर्थशास्त्री सुशील खड्काले पशुपालनको गुणस्तरीय नस्लको प्रवद्र्धन र संरक्षण गरी पशुपालनमा आत्मनिर्भर बनाउने उद्देश्य रहेको बताए । उत्पादन बढाउन भारतबाट आउने मुर्रा भैंसी महत्वपूर्ण हुने खड्काले बताए ।
शुद्ध मुर्रा भैंसी कसरी पहिचान गर्ने ?
मुर्रा भैंसीको शरीर राम्रोसँग बनेको, गह्रौं र पातको आकारको हुन्छ। टाउको तुलनात्मक रूपमा सानो हुन्छन् र अनुहार तुलनात्मक रूपमा लामो हुन्छन्। मुर्रा भैंसीहरू कालो रंगका हुन्छन्। आँखा पर्खाल हुँदैन (आँखा कोर्निया सेतो हुनु हुँदैन)। मुर्रा भैंसीका सिङहरू अन्य जातका भैंसीहरू भन्दा फरक हुन्छन् – तिनीहरू छोटो, टाइट, पछाडि र माथितिर घुम्ने र अन्तमा घुमाउरो रूपमा भित्रतिर घुम्ने हुन्छन्। पुच्छर ८ इन्च सम्मको लम्बाइको साथ फेटलक जोइन्टसम्म लामो हुन्छ। खुट्टा तुलनात्मक रूपमा छोटो तर बलियो हुन्छन्। मुर्रा भैंसीको छाला चिल्लो र नरम कपाल भएको हुन्छन्। थुनपूर्ण रूपमा विकसित हुन्छ। टिट्स थुनमा समान रूपमा फैलिएको हुन्छ र सामान्यतया पछाडिको टिट्स अगाडिको टिट्स भन्दा लामो हुन्छ। भाले मुर्राह भैंसीको औसत शरीर लगभग ५५९ केजी र पोथी ४५० केजी हुन्छ। पुरुष भैंसीको औसत उचाइ १.४२ मिटर र महिला भैंसीको १.३२ मिटर हुन्छ।
मुर्रा भैंसीले दिनमा कति दूध दिन्छ?मुर्राह भैंसीको दूध उत्पादन सामान्यतया प्रति दिन १० लिटरदेखि १६ लिटर प्रति दिन हुन्छ। १६ लिटरभन्दा बढी उत्पादन दिने भैंसी पनि छन् तर मूल्य बढी हुने गरेको छ ।
मुर्रा भैंसीले कति वर्षसम्म दूध दिन्छ?मुर्रा भैंसीहरू सामान्यतया १२ वर्षसम्म बाँच्छन्। चौथो दुध खुवाउँदा चरम उत्पन्न हुन्छ र त्यसपछि प्रत्येक दुध खुवाउँदा उत्पादन घट्दै जान्छ।
मुर्रा भैंसीको गर्भावस्था अवधि के हो ?मुर्रा भैंसीको औसत गर्भावस्था ३१० दिनको हुन्छ।
मुर्राह भैंसीको दूध फ्याट प्रतिशत कति हुनेछ?मुर्राह भैंसीको दूध फ्याट प्रतिशत ६.५ देखि ९ सम्म हुन्छ। मुर्राह भैंसी फ्याट प्रतिशत र एसएनएफ प्रतिशत पनि अन्य भैंसी प्रजातिहरू भन्दा बढी र गाईको दूध भन्दा दोब्बर हुन्छ।
मुर्रा भैंसको लागि खाना के हो ? दाना विभिन्न कारकहरू जस्तै जनावरको तौलमा निर्भर गर्दछ, यसले दूध दिइरहेको छ कि छैन र उत्पादन कति छ, आदि। स्तनपान गराउने मुर्रा भैंसीको लागि अनुमानित फिड तालिका निम्न छ।
२०८० असार २१ ०८:१५ बजे
प्रतिक्रिया